1- اِرلوزا چیست؟

اِرلوزا حاوی ماده موثره دارویی به نام اِرلوتینیب است.

2- روش عملکرد اِرلوزا

اِرلوزا از فعالیت پروتئینی که در رشد و پراکنده شدن سلول های سرطانی در بدن نقش دارد، جلوگیری می نماید.

3- موارد مصرف اِرلوزا

اِرلوتینیب در موارد زیر مصرف می شود:

• درمان سرطان ریه متاستاتیک از نوع NSCLC (Non-small cell lung cancer)r به عنوان خط اول درمان، درمان نگهدارنده و یا خط بعدی درمان در صورت شکست رژیم های شیمی درمانی قبلی در بیمار
• خط اول درمان بیماران مبتلا به سرطان لوکال و پیشرفته پانکراس غیر قابل جراحی و یا متاستاتیک (در رژیم ترکیبی به همراه داروی جِمسیتابین)

4- مقدار و روش مصرف اِرلوزا

• در بیماران NSCLC میزان ۱۵۰ میلی گرم روزانه

• در بیماران مبتلا به سرطان پانکراس میزان ۱۰۰ میلی گرم روزانه به همراه جِمسیتابین

اِرلوزا را باید با معده خالی، یک ساعت قبل و یا دو ساعت بعد از وعده غذایی میل نمایید. در مورد بیماران دارای مشکلات بلع، قرصها را میتوان در ۱۰۰ سی سی آب حل و از طریق دهان یا لوله های تغذیه ای (از جنس سیلیکون) تجویز نمود. در چنین شرایطی، استفاده از دستکش و ماسک به منظور جلوگیری از تماس مستقیم با پودر دارو و بروز سمیت های احتمالی در زمان آماده سازی محلول دارویی توصیه می شود. محلول تهیه شده، باید بلافاصله مصرف شود.

تنظیم مقدار مصرف دارو:

• تنظیم مقدار مصرف دارو در تجویز همزمان با مهارکنندگان یا القاکنندگان CYP :
  • مهارکننده های قوی CYP3A4

    در صورت امکان از مصرف هم زمان اجتناب شود. در صورت بروز عوارض شدید، می توان با کاهش مقدار ۵۰ میلی گرم از مقدار اولیه، مقدار مصرف نهایی دارو را کاهش داد.

  • مصرف همزمان با مهارکنندههای CYP3A4 و CYP1A2 (مانند سیپروفلوکساسین)

    در صورت امکان از مصرف هم زمان اجتناب شود. در صورت بروز عوارض شدید می توان با کاهش مقدار ۵۰ میلی گرم از مقدار اولیه، مقدار مصرف نهایی دارو را کاهش داد.

  • القاکننده های CYP3A4:

    در صورت امکان بهتر است از مصرف هم زمان اجتناب شود. در صورتی که از مصرف هم زمان نمی توان خودداری نمود، می توان با افزایش مقدار۵۰ میلی گرم هر دو هفته، مقدار مصرف اِرلوتینیب را تا ۴۵۰ میلیگرم روزانه افزایش داد.

    در صورت قطع القا کننده CYP3A4 می توان مقدار مصرف اِرلوتینیب را به مقدار اولیه کاهش داد.

  • القا کننده CYP1A2:

    در صورت امکان از مصرف هم زمان خودداری شود. در صورتی که از مصرف هم زمان نمیتوان خودداری نمود میتوان افزایش مقدار ۵۰ میلیگرم هر دو هفته، مقدار مصرف اِرلوتینیب را تا ۳۰۰ میلی گرم (با نظارت دقیق) بالا برد.

    در صورت قطع القا کننده CYP۱A۲ می توان مقدار مصرف اِرلوتینیب را به مقدار اولیه کاهش داد.

• تنظیم مقدار مصرف دارو در صورت مصرف همزمان با سیگار:

  در صورت امکان بهتر است از استعمال دخانیات (توتون و تنباکو) اجتناب شود. در صورتی که از مصرف هم زمان نمی توان خودداری نمود می توان با افزایش مقدار ۵۰ میلی گرم دارو هر دو هفته، مقدار مصرف اِرلوتینیب را تا ۳۰۰ میلی گرم (با نظارت دقیق) افزایش داد.

  در صورت قطع مصرف دخانیات می توان مقدار مصرف اِرلوتینیب را به مقدار اولیه کاهش داد.

5- شکل دارویی

اِرلوزا به صورت قرص های روکش دار برای مصرف خوراکی موجود است.

6- هشدارها و موارد احتیاط:

• سمیت ریوی:

در مطالعات مربوط به اِرلوتینیب، بیماری بافت بینابینی ریه (ILD) گزارش شده است. بنابراین در صورت بروز علائم ریوی جدید و یا غیر قابل توجیه پیشرونده مانند تنگی نفس، سرفه و تب، با تصمیم پزشک معالج مصرف دارو به صورت موقت قطع می شود. در صورت تشخیص قطعی ILD (بیماری بافت بینابینی ریه) و بروز علائم ریوی مصرف دارو به طور دائمی قطع می شود.

• نارسایی کلیوی:

مواردی از نارسایی حاد کلیوی و سندروم هپاتورنال گزارش شده است. عملکرد کلیوی و پایش الکترولیت ها در بیمارانی که در خطر دهیدراسیون هستند، توصیه میگردد. تجویز اِرلوزا در نارسایی شدید کلیوی به هیچ وجه توصیه نمی شود.

• سمیت کبدی:

مواردی از نارسایی کبدی و سندروم هپاتورنال با مصرف داروی اِرلوتینیب گزارش شده است. پایش دوره ای عملکرد کبدی توصیه می شود. بر اساس میزان تغییرات در عملکرد کبدی، کاهش مقدار مصرف دارو و یا قطع موقت و یا قطع دائم دارو ممکن است صورت پذیرد.

• اختلالات گوارشی:

مواردی از ایجاد پرفوراسیون در دستگاه گوارش گزارش شده است. خطر بروز اختلالات گوارشی در مصرف همزمان اِرلوتینیب با داروهایی همچون کورتیکو ِاستروئیدها، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)، رژیم های شیمی درمانی بر پایه داروهای تاکسان و در بیماران دارای سابقه زخمهای گوارشی افزایش مییابد. در صورت بروز چنین عارضه ای قطع دائم دارو توصیه میگردد.

• اختلالات پوستی:

مشکلات پوستی همچون تاول و یا پوسته ریزی در مواردی گزارش شده است. راشهای پوستی به ویژه در مناطقی از بدن همچون صورت، تنه و نواحی فوقانی قفسه سینه بسیار رایج بوده و با درمان های معمول پوستی قابل کنترل هستند. در صورت وقوع واکنش های شدید پوستی، کاهش موقتی مقدار مصرف و یا قطع دائم دارو توصیه میشود.

• اختلالات خونی :

موارد بسیار نادری از کم خونی همولیتیک میکروآنژیوپاتیک همراه با ترومبوسیتوپنی در بیماران تحت درمان ترکیبی با داروی جِمسیتابین گزارش شده است.

احتمال افزایش میزان INR و احتمال بروز خونریزی در مصرف همزمان اِرلوتینیب با وارفارین و یا سایر داروهای ضد انعقاد مشتق کومادین وجود دارد. بنابراین در این بیماران پایش دقیق INR و PT توصیه میشود.

• اختلالات چشمی:

مواردی از بروز مشکلاتی مانند زخم قرنیه، کاهش میزان اشک، رشد غیر طبیعی مژهها و کراتیت گزارش شده است. در بیمارانی که دچار درد و یا سایر علائم حاد چشمی شده و یا شدت علائم قبلی آن ها افزایش یافته، قطع موقت یا دائم درمان توصیه می شود. معاینات چشمی در شروع درمان و ۴ تا ۸ هفته بعد از شروع درمان توصیه می گردد.

• عدم تحمل لاکتوز:

در صورتی که مبتلا به عدم تحمل لاکتوز هستید باید این موضوع را به پزشک معالج خود اطلاع دهید، زیرا در ترکیب این دارو از لاکتوز مونوهیدرات استفاده شده است.

7- عوارض جانبی

عوارض بسیار شایع (بیشتر از ۱۰ درصد جمعیت مصرف کننده)

• قلب و عروقی: ترومبوز، اِدم
• سیستم عصبی مرکزی: خستگی، افسردگی، گیجی، سردرد، اضطراب
• پوستی: راشهای پوستی، ریزش مو
• گوارشی: اسهال، بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، خشکی مخاط دهان، سوء هاضمه، درد شکمی، نفخ
• عفونت: افزایش احتمال ابتلا به عفونت
• عصبی، عضلانی و اسکلتی: ضعف عضلانی، نوروپاتی، دردهای عضلانی
• تنفسی: سرفه، تنگی نفس

8- ارلوزا و سایر داروها

• از آن جایی که اِرلوتینیب می تواند با سایر داروها از جمله اُمپرازول، بعضی آنتیبیوتیکها، آسپیرین و …. تداخل داشته باشد، باید قبل از شروع مصرف، فهرست داروهای مصرفی را به پزشک معالج خود، اطلاع دهید.از جمله تداخلات اِرلوتینیب می توان به موارد زیر اشاره کرد: (در این موارد در صورت تجویز همزمان با اِرلوتینیب باید شرط احتیاط در نظر گرفته شود.)

• مهارکننده های CYP3A4 مانند کتوکونازول، سیپـــروفلوکساســین، اریـــــترومایـــــسین، کلاریترومایسین و… می توانند غلظت خونی اِرلوتینیب را افزایش دهند.

• القا کننده های CYP3A4 مانند ریفامپین، ریشه علف چای و … می توانند غلظت خونی اِرلوتینیب را کاهش دهند.

• مهارکنندگان CYP1A2 (مانند سیپروفلوکساسین، فلووکسامین و…) میتوانند غلظت خونی اِرلوتینیب را افزایش دهد. در صورت تجویز همزمان اِرلوتینیب با فرآورده های مذکور باید شرط احتیاط در نظر گرفته شود. در صورت وقوع عوارض جانبی ناشی از اِرلوتینیب در تجویز همزمان، مقدار مصرف اِرلوتینیب میتواند کاهش یابد.

• حلالیت اِرلوتینیب وابسته به اسید است، داروهایی که میزان اسیدی بودن قسمت فوقانی دستگاه گوارش را تغییر می دهند ممکن است در حلالیت و جذب دارو تغییراتی را ایجاد کنند به همین منظور تا حد امکان بهتر است از مصرف هم زمان داروهای خنثی کننده اسید معده مانند سوسپانسیون منیزیم هیدروکساید و آلومینیوم اِم جی و داروهای مهارکننده پمپ پروتون مانند اُمپرازول، پنتوپرازول و…H۲-بلاکرها مانند رانیتیدین، سایمتیدین و… با این دارو خودداری شود.

در صورت نیاز به مصرف داروهای خنثی کننده اسید معده، باید وجود چند ساعت فاصله بین زمان مصرف این داروها و اِرلوتینیب رعایت شود.

• در دوره مصرف اِرلوتینیب باید از مصرف میوه گریپ فروت و آب میوه گریپ فروت خودداری نمایید زیرا ممکن است سطح (مقدار خونی) اِرلوتینیب را در بدن شما افزایش دهد و منجر به بروز عوارض جانبی شود.

• مصرف سیگار: از آن جایی که سیگار می تواند غلظت پلاسمایی اِرلوتینیب را کاهش دهد، در دوره مصرف این دارو در صورت امکان بهتر است از استعمال سیگار خودداری نمایید و باید قبل از شروع مصرف دارو، پزشک خود را از استعمال سیگار مطلع سازید.

9- مصرف در جمعیت های خاص

ارلوتینیب ممکن است هنگام بارداری یا شیردهی مضر باشد. در صورت بارداری، شیردهی یا اقدام به بارداری با پزشک یا داروساز خود مشورت نمایید.

• بارداری:

تجویز اِرلوتینیب در بانوان باردار ممکن است به آسیب جنینی منجر شود. به همین دلیل به بانوان در سنین باروری توصیه می شود در مدت مصرف این دارو از روش های مطمئن جلوگیری از بارداری استفاده کنند.

• شیردهی:

هنوز به طور کامل مشخص نیست که اِرلوتینیب به چه میزان داخل شیر مادر ترشح می شود، به همین دلیل و برای جلوگیری از بروز عوارض جانبی در نوزاد شیرخوار در زمان مصرف اِرلوتینیب شیردهی توصیه نمی شود.

در صورت تصمیم پزشک معالج برای شیردهی، توصیه می شود بین توقف مصرف اِرلوتینیب و شروع شیردهی ۲ هفته فاصله زمانی در نظر گرفته شود.

• کودکان:

ایمنی و اثربخشی اِرلوتینیب در کودکان هنوز اثبات نشده است.

• بیماران مبتلا به اختلالات کبدی:
  • مصرف اِرلوتینیب در بیماران مبتلا به اختلالات کبدی باید با احتیاط صورت پذیرد. در صورت بروز عوارض ممکن است قطع مصرف و یا کاهش مقدار مصرف دارو نیاز باشد.
  • ایمنی و اثربخشی اِرلوتینیب در بیماران مبتلا به اختلالات شدید عملکرد کبدی ( AST/SGOT و ALT/SGPT بیشتر از ۵ برابر مقدار طبیعی) بررسی نشده است. مصرف اِرلوتینیب در افراد مبتلا به اختلالات شدید کبدی توصیه نمیشود.

• بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی:

پس از مصرف یک وعده اِرلوتینیب، مقدار کمی از آن (کمتر از ۹ درصد) از طریق ادرار دفع میشود، ولی به طور کلی در مورد بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی، هنوز هیچ مطالعه ای انجام نشده است.

10- مصرف بیش از حد دارو

در صورت مصرف بیش از حدّ دارو به مراکز درمانی و یا مراکز کنترل مسمومیت مراجعه نمایید تا با توجه به علائم موجود، اقدامات درمانی لازم جهت بهبود علائم صورت پذیرد.

11- نوبت مصرف فراموش شده

در صورت فراموش کردن مصرف یک وعده از داروی خود، به محض یادآوری نوبت فراموش شده را استفاده نمایید. در صورتی که زمان مصرف وعده ی بعدی نزدیک است، نوبت فراموش شده را استفاده نکنید و نوبت بعدی دارو را طبق برنامه معمول خود مصرف نمایید.

12- شرایط نگهداری اِرلوزا

• دارو را دور از نور و رطوبت و در دمای کمتر از ۳۰ درجه سانتیگراد نگهداری نمایید.
• این دارو باید مطابق دستورالعمل داروهای سایتوتوکسیک حمل، نگهداری و معدوم گردد.
• دارو را دور از دید و دسترس کودکان نگهداری نمایید.

13- حمایت از بیماران

شما می‌توانید جهت برقراری ارتباط با مرکز مشاوره تخصصی داروها با شماره‌های ۰۹۳۵۲۲۰۳۰۴۱ الی ۴۴ تماس برقرار نموده و ضمن بیان سوالات خود، با مراکز پشتیبان پرستاری مربوط به شهر خود نیز آشنا گردید. مرکز مشاوره تخصصی همواره آماده پاسخگویی به سوالات شما عزیزان می باشد.

14- منابع

• Erlotinib FDA label, 2016
• www.Drugs.com

• تاریخ نگارش و بازبینی: مهر ماه 1402