1- پیرفنزی چیست؟

کپسول پیرفنزی حاوی ماده موثره دارویی به نام پیرفنیدون است که در درمان فیبروز ریوی ایدیوپاتیک مورد تائید قرار گرفته است.

2- روش عملکرد دارو

روش دقیق عملکرد پیرفنیدون هنوز ناشناخته است. با این حال احتمالا پیرفنیدون اثرات آنتی فیبروتیک خود را با کاهش تکثیر و رشد فیبروبلاست ها اعمال مي نمايد. همچنین این دارو می تواند اثرات ضد التهابی داشته باشد که ناشی از کاهش تجمع سلول های التهاب زا است.

3- موارد مصرف

پیرفنزی برای درمان فیبروز ریوی ایدیوپاتیک تجویز می گردد.

4- مقدار مصرف و روش تجویز

پیرفنیدون به طور معمول سه بار در روز و هر بار 3 عدد کپسول 267 میلی گرم )در مجموع 9 عدد کپسول 267 میلی گرم در روز( همراه یا بلافاصله بعد از غذا تجویز می گردد.

تذکر:

1- توصیه می شود که میزان داروی مصرفی طبق جدول زیر به تدریج افزایش پیدا کند تا به 9 کپسول 267 میلی گرم در روز برسد.

در دوره درمان با پیرفنیدون در صورتی که به مدت بیشتر از 2 هفته از دارو استفاده نشود و پزشک معالج قصد تجویز مجدد این دارو را داشته باشد، باید دوباره میزان داروی مصرفی طبق جدول بالا به تدریج افزایش پیدا کند.

در صورت بروز عوارض قابل توجه از جمله عوارض گوارشی، واکنش های حساسیت به نور و راش، بسته به نظر پزشک معالج ممکن است نیاز به کاهش مقدار مصرف و یا قطع موقت دارو باشد.

2- باید از مصرف گریپ فروت در دوره درمان با این دارو پرهیز شود.

3- مصرف سیگار طی درمان با پیرفنیدون با توجه به اثرات کاهندگی سیگار بر مقدار دارو در خون به هیچ عنوان توصیه نمی شود.

4- کپسول را به طور کامل بلعیده و از جویدن، خرد کردن یا باز کردن آن خودداری نمایید.

5- شکلِ دارویی:

این دارو به شکل کپسول با مقدار 267 میلی گرم برای مصرف خوراکی موجود است.

6- هشدارها و موارد احتیاط:

– تاثیر بر سیستم اعصاب مرکزی:

ممکن است مصرف پیرفنیدون با علائمی هم چون سرگیجه و یا خستگی همراه باشد. به همین منظور در انجام کارهایی که نیازمند هوشیاری کامل هستند مانند رانندگی و یا کار با دستگاه ها و ماشین آلات صنعتی باید با احتیاط صورت پذیرند.

مصرف دارو همراه یا بلافاصله بعد از غذا می تواند علائم سرگیجه را کاهش دهد. در صورت بدتر شدن علائم و عدم بهبودی ممکن است پزشک معالج نسبت به کاهش مقدار مصرف و یا قطع درمان تصمیم گیری نماید.

– افزایش آنزیم های کبدی:

مواردی از افزایش بیش از 3 برابر حد طبیعی آنزیم های کبدی در مصرف کنندگان پیرفنیدون گزارش شده و در این حالت ممکن است پزشک معالج نسبت به کاهش مقدار مصرف و یا قطع درمان تصمی مگیری نماید.

به طور کلی توصیه می شود عملکرد کبد قبل از شروع درمان بررسی شود و به صورت ماهانه در 6 ماه اول درمان و سپس هر 3 ماه یک بار مورد ارزیابی قرار بگیرد.

– واکنش های حساسیت به نور و بروز راش:

در افرادی که تحت درمان با پیرفنیدون هستند احتمال بروز واکنش های حساسیت به نور بیشتر از افراد دیگر است.

باید افراد استفاده کننده از پیرفنیدون تا حد ممکن از قرار گرفتن در معرض نور خورشید اجتناب کنند و حتما از کرم ضد آفتاب دارای فاکتور محافظتی در برابر نور (SPF 50 )  و بالاتر از آن استفاده نمایند و همچنین در صورت امکان از کلاه و یا پوشش های مناسب جهت به حداقل رساندن تماس با نور خورشید استفاده نمایند. در صورت بروز واکنش های حساسیت به نور و یا بروز راش، پزشک معالج ممکن است نسبت به کاهش مقدار مصرف و یا قطع درمان تصمیم گیری نماید.

– اختلالات گوارشی:

مواردی از مشکلات گوارشی مانند تهوع، استفراغ، اسهال و سوءهاضمه در مصرف کنندگان پیرفنیدون گزارش شده است. این عوارض به طور معمول بیشتر در 3 ماه اول پس از شروع مصرف دارو گزارش می شود و با گذشت زمان کاهش پیدا می کند. در موارد شدید، پزشک معالج ممکن است نسبت به کاهش مقدار مصرف و یا قطع درمان تصمیم گیری نماید.

– کاهش وزن:

مواردی از کاهش وزن و بی اشتهایی در مصرف کنندگان پیرفنیدون گزارش شده است. به همین دلیل طی دوره درمان با این دارو، باید وزن بیمار تحت نظر باشد.

7- موارد منع مصرف:

• وجود سابقه حساسیت به پیرفنیدون و یا یکی از اجزای تشکیل دهنده این دارو
• سابقه آنژیوادم با پیرفنیدون
• مصرف هم زمان با داروی فلووکسامین
• اختلال شدید کبدی اختلال شدید کلیوی (کلیرانس کراتینین فرد کمتر از 30 میلی لیتر در دقیقه باشد)
• نیاز به دیالیز

8- عوارض جانبی

عوارض بسیار شایع (بیشتر از 10 درصد جمعیت مصرف کننده):

• سیستم عصبی مرکزی: خستگی، سردرد، سرگیجه
• پوستی: راش پوستی، حساسیت به نور
• دستگاه گوارش: تهوع، اسهال، درد شکم، سوء هاضمه، بی اشتهایی، استفراغ، ریفلاکس معده
• تنفسی: عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، سینوزیت

عوارض شایع (1 تا 10 درصد جمعیت مصرف کننده):

• سیستم عصبی مرکزی: بی خوابی، درد قفسه سینه غیرقلبی، خواب آلودگی
• پوستی: خارش، ماکولا، آفتاب سوختگی، اریتما
• غدد درون ریز و متابولیک: کاهش وزن، گرگرفتگی
• دستگاه گوارش: تورم شکم، کاهش اشتها، نفخ شکمی، تغییر در حس چشایی، نفخ
• کبدی: افزایش سطح آنزیم های کبدی
• عصبی، عضلانی، اسکلتی: درد عضلانی، ضعف

9- مصرف همزمان با سایر داروها

از آن جایی که پیرفنیدون می تواند با سایر داروها تداخل داشته باشد، حتما قبل از شروع مصرف آن فهرست داروهای مصرفی خود را به پزشک معالج اطلاع دهید. از جمله تداخلات پیرفنیدون می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مصرف همزمان پیرفنیدون و سیپروفلوکساسین باعث افزایش غلظت خونی پیرفنیدون می شود.
• مصرف همزمان پیرفنیدون و مهار کننده های آنزیم CYP1A2 مانند فلووکسامین باعث افزایش غلظت خونی پیرفنیدون می شود.
• مصرف همزمان پیرفنیدون و القا کننده های آنزیم CYP1A2 مانند اُمپرازول باعث کاهش غلظت خونی پیرفنیدون می شود.

10- مصرف در جمعیت های خاص

• بارداری:

تاکنون اطلاعات کافی در مورد استفاده از پیرفنیدون در دوران بارداری در دسترس نیست. در مطالعات حیوانی احتمال بروز آسیب های جنینی مشاهده شده است، بنابراین استفاده از این دارو در دوران بارداری فقط بر اساس تصمیم پزشک معالج است. در صورت بارداری و یا تمایل به بارداری، قبل از شروع مصرف این دارو پزشک معالج را از وضعیت و تصمیم خود آگاه سازید.

• شیردهی:

• در حال حاضر، به طور کامل مشخص نیست که پیرفنیدون به چه میزان در شیر مادر ترشح می شود. به همین منظور تصمیم گیری در رابطه با ادامه مصرف دارو و یا قطع شیرهی باید با تصمیم پزشک معالج صورت پذیرد.

• کودکان:

• ایمنی و اثربخشی پیرفنیدون در افراد زیر 18 سال تاکنون به اثبات نرسیده است.

• سالمندان:

• با توجه به مطالعات صورت گرفته، ایمنی و اثربخشی پیرفنیدون در سالمندان مشابه دیگر افراد است و به تنظیم مقدار مصرف در این بیماران نیاز نیست.

• بیماران مبتلا به مشکلات کبدی:

• در بیمارانی که دارای مشکلات متوسط کبدی هستند، نیاز به تنظیم مقدار دارو نیست و باید مصرف دارو در این افراد با احتیاط صورت پذیرد.
• مصرف این دارو در افرادی که دارای مشکلات شدید کبدی هستند توصیه نمی شود.
• در صورت افزایش میزان آنزیم های کبدی ALT و AST به بیش از 3 برابر حد طبیعی )بدون افزایش مقدار بیلیروبین خون(، باید سایر علت های احتمالی و داروهای دیگری که ممکن است موجب افزایش آنزیم های کبدی شده باشند قطع شوند. با توجه به علائم بالینی، پزشک معالج درباره ادامه درمان با پیرفنیدون و یا کاهش مقدار و یا قطع موقت درمان تصمیم گیری می نماید. در صورت شروع مجدد دارو نیاز است که میزان داروی مصرفی دوباره به تدریج افزایش یابد و باید آنزیم های کبدی نیز به صورت عادی بررسی شوند.
• در صورت افزایش میزان ALT و AST به بیش از 3 برابر حد طبیعی همراه با افزایش مقدار بیلیروبین خون، باید قطع درمان صورت پذیرد.
• در صورت افزایش میزان ALT و AST به بیش از 5 برابر حد طبیعی باید قطع درمان صورت پذیرد.

• بیماران مبتلا به مشکلات کلّیوی:

به طور کلی در بیمارانی که دارای مشکلات متوسط هستند، به تنظیم مقدار دارو نیاز نیست. مصرف دارو در این افراد باید با احتیاط صورت پذیرد و در صورت صلاحدید پزشک معالج، تنظیم مقدار یا قطع درمان می تواند صورت پذیرد.در افرادی با مشکلات شدید کلیوی و نیازمند به دیالیز، مصرف این دارو توصیه نمی شود.

11- مصرف بیش از حد دارو

در صورت مصرف بیش از حدّ دارو به مراکز درمانی و یا مراکز کنترل مسمومیت مراجعه نمایید تا با توجه به علائم موجود، اقدامات درمانی لازم صورت پذیرد.

12- نوبت مصرف فراموش شده

• در صورتی که بیشتر از 14 روز متوالی از این دارو استفاده ننموده اید، پزشک معالج مانند شروع درمان به تدریج در مدت زمان 2 هفته میزان داروی مصرفی را تا رسیدن به مقدار لازم افزایش خواهد داد.
• در صورتی که به مدت کمتر از 14 روز مصرف دارو متوقف شده باشد، بدون نیاز به افزایش تدریجی و طبق برنامه قبلی می توان این دارو را مصرف نمود.

13- شرایط نگهداری

• دارو را در دمای کمتر از 30 درجه سانت یگراد نگهداری نمایید.
• پس از هر بار مصرف، درپوش ظرف را محکم ببندید.
• دارو را دور از دید و دسترس کودکان نگهداری نمایید.

14- حمایت از بیماران

شما می‌توانید جهت برقراری ارتباط با مرکز مشاوره تخصصی داروها با شماره‌های ۰۹۳۵۲۲۰۳۰۴۱ الی ۴۴ تماس برقرار نموده و ضمن بیان سوالات خود، با مراکز پشتیبان پرستاری مربوط به شهر خود نیز آشنا گردید. مرکز مشاوره تخصصی همواره آماده پاسخگویی به سوالات شما عزیزان می باشد.