1- فریرایز چیست؟

ویال فریرایز حاوی ماده موثره دارویی به نام فریک کربوکسی مالتوز هست که در درمان کم خونی فقر آهن در بزرگسالان تجویز میگردد.

2- روش عملکرد

فریک کربوکسی مالتوز یک پلیمر کربوهیدراتی به صورت هیدروکسید کلوئیدی آهن در ترکیب با کربوکسی مالتوز است که آهن را آزاد می سازد.

3- موارد مصرف

فریرایز یک محصول جایگزین آهن بوده که که برای درمان کم خونی فقر آهن در موارد زیر تجویز می شود:

• بیمارانی که نسبت به آهن خوراکی دچار عدم تحمل شده اند و یا پاسخ درمانی مناسبی از آهن خوراکی دریافت نکرده اند.
• بیمارانی که مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی هستند و دیالیز نمی شوند.

4- مقدار مصرفی و روش تجویز

نکات مصرف:
* در صورت وجود رسوب در فرآورده از مصرف آن خودداری نمایید. *فراورده برای یک بار مصرف است باقیمانده را پس از مصرف دور بریزید.
* جهت انفوزیون فرآورده را فقط با استفاده از محلول تزریقی سدیم کلراید ۰/۹ درصد رقیق نموده و بلافاصله مصرف نمایید مقدار مصرف هر دارو را پزشک تعیین مینماید اما مقدار معمول مصرف این فرآورده به شرح زیر است:
*در افراد با وزن بیشتر از ۵۰ کیلوگرم:
مقدار مصرف پیشنهادی این دارو ۷۵۰ میلی گرم به صورت تزریق وریدی در دو نوبت جداگانه با فاصله حداقل ۷ روز جهت رسیدن به مقدار کلی ۱۵۰۰ میلی گرم است. همچنین میتوان مقدار ۱۵ میلی گرم دارو به ازای هر کیلوگرم وزن بدن حداکثر مقدار ۱۰۰۰ میلیگرم)
در یک نوبت تجویز نمود.

*در افراد با وزن کمتر از ۵۰ کیلوگرم:
مقدار مصرف پیشنهادی در این افراد ۱۵ میلی گرم دارو به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است که در دو نوبت جداگانه با فاصله حداقل ۷ روز به صورت وریدی تزریق میشود *فریرایز را میتوان به صورت آهسته وریدی رقیق نشده و یا به صورت انفوزیون وریدی تزریق نمود هنگام تزریق آهسته ،وریدی تزریق باید با سرعت تقریبی ۱۰۰ میلی گرم (معادل ۲ میلی لیتر) در هر دقیقه صورت پذیرد. در صورت انفوزیون وریدی باید حداکثر میزان ۷۵۰ میلیگردم از آهن (معادل ۱۵ میلی لیتر (فریرایز را با حداکثر حجم ۲۵۰ میلیلیتر محلول تزریقی سدیم کلراید ۹ درصد محلول نرمال سالین تزریقی رقیق کنید به گونه ای که غلظت آن بین ۲ تا ۴ میلیگرم در هر میلی لیتر باشد و غلظت آهن در محلول نباید از ۲ میلی گرم در میلی لیتر پایین تر باشد سپس آن را طی مدت زمان حداقل ۱۵ دقیقه انفوزیون وریدی نمایید.

از اکستراوازیشن (نشت داروی تزریق شده از ورید به بافتهای اطراف که میتواند منجر به ایجاد آسیب بافتی از طریق ایجاد تاول و ایجاد زخم شود) خودداری نمایید زیرا تغییر رنگ محل اکستراوازیشن به قهوهای میتواند طولانی مدت باشد. اکستراوازیشن  را پایش
نمایید. اگر اکستراوازیشن رخ دهد تجویز دارو در آن محل را ادامه ندهید.

* در صورت بروز مجدد کم خونی با صلاح دید پزشک معالج ممکن است ممکن است دوره های درمان تکرار شود.

5- شکل دارویی

فریرایز به صورت ویال یک بار مصرف حاوی 10 میلی لیتر محلول تزریقی است. هر ویال حاوی 500 میلی گرم آهن المنتال به صورت فریک کربوکسی مالتوز جهت تزریق آهسته وریدی به صورت رقیق نشده و یا انفوزیون وریدی می باشد.

6- هشدارها و موارد احتیاط

• واکنش افزایش حساسیتی:
مواردی از واکنش افزایش حساسیتی شدید از جمله واکنش های آنافیلاکسی که در برخی موارد ممکن است تهدید کننده زندگی و یا کشنده باشند گزارش شده است. این واکنش ممکن است با علائم بالینی همچون شوک،افت فشار خون، از دست دادن هوشیاری بروز پیدا کند. به همین منظور بیماران باید از لحاظ علائم بروز واکنش افزایش حساسیتی تا نیم ساعت بعد از تزریق زیر نظر باشند.
• هایپوفسفاتمی علامت دار:
-مواردی از هایپوفسفاتمی (کاهش مقدار فسفات در خون) علامت دار که به مداخلات بالینی نیازمنداست، در مصرف کنندگان فریک کربوکسی مالتوز که در خطر افت مقدار فسفات در خون هستند گزارش شده است. این عارضه بیشتر در افرادی که چندین بار فریک کربوکسی مالتوز به آن ها تزریق شده گزارش گردیده است.
-افراد با سابقه اختلالات گوارشی مانند مشکل در جذب ویتامین های محلول در چربی و فسفات، هایپر پاراتیروئیدی، کمبود ویتامین دی، مشکل در تغذیه، مصرف هم زمان این دارو با داروهای موثر بر عملکرد کلیوی، ممکن است بیشتر در معرض هایپوفسفاتمی قرار بگیرند. در بیشتر موارد، هایپوفسفاتمی طی مدت 3 ماه برطرف می شود.
– پایش مقدار فسفات در خون به ویژه در افرادی که در معرض خطر بروز آن هستند و نیاز به دوره های درمانی مکرر با فریک کربوکسی مالتوز دارند توصیه می شود.
• افزایش فشار خون:
افزایش فشار خون در تعدادی از مصرف کنندگان فریک کربوکسی مالتوز گزارش شده است. افزایش در فشار خون سیستولیک که ممکن است موجب گرگرفتگی، سرگیجه یا حالت تهوع شود در این افراد مشاهده شده است. به طور معمول این افزایش فشار خون بلافاصله بعد از تزریق دارو رخ داده و در مدت 30 دقیقه برطرف شده است.
• تغییرات نتایج آزمایشگاهی:
میزان آهن در سرم و آهن متصل به ترانسفرین در آزمایشات تشخیص طبی تا 24 ساعت بعد از تزریق فریک کربوکسی مالتوز می تواند بیشتر از حالت طبیعی نشان داده شوند.

7-عوارض جانبی:

عوارض بسیار شایع (بیشتر از 10 درصد جمعیت مصرف کننده):

• عوارض غدد و متابولیک: کاهش سطح سرمی فسفات

عوارض شایع (بین 1 تا 10 درصد جمعیت مصرف کننده):

• عوارض قلبی-عروقی: افزایش فشار خون، گرگرفتگی
• عوارض سیستم اعصاب مرکزی: سرگیجه، سردرد
• عوارض پوستی: تغییر رنگ پوست در محل تزریق
• عوارض غدد و متابولیک: کاهش فسفات
• عوارض گوارشی: تهوع، استفراغ، یبوست، از دست دادن حس چشایی
• عوارض کبدی: افزایش میزان آنزیم آمینوترانسفراز کبدی (آنزیم AST)

8- فریک کربوکسی مالتوز و سایر داروها

– از آن جایی که فریک کربوکسی مالتوز می تواند با سایر داروها تداخل داشته باشد حتما قبل از شروع مصرف آن، فهرست داروهای مصرفی خود را به پزشک معالج اطلاع دهید.
– مصرف فریرایز با سایر مکمل هایی که حای آهن خوراکی هستند می تواند باعث کاهش میزان جذب آهن خوراکی شود، به همین دلیل، درمان با مکمل های آهن خوراکی باید حداقل 5 روز بعد از تزریق فریرایز آغاز شود.

9-مصرف در جمعیت های خاص

• بارداری:
  -در حال حاضر مطالعات کافی برای بررسی ایمنی و اثربخشی تزریق فریک کربوکسی مالتوز در زنان باردار انجام نشده است. مصرف آهن تزریقی ممکن است با واکنش افزایش حساسیتی شدید از جمله کاهش ضربان قلب جنین همراه باشد. از طرفی عدم درمان کم خونی فقر آهن در مادران باردار می تواند با خطراتی همراه باشد. تصمیم گیری درباره مصرف داروی فریک کربوکسی مالتوز در دوره بارداری بر عهده پزشک معالج است.
  -در صورتی که باردار هستید و یا قصد باردار شدن دارید، قبل از مصرف این دارو با پزشک خود مشورت نمایید.
• شیردهی:
  مطالعات انجام شده در مورد فریک کربوکسی مالتوز نشان می دهد که آهن در شیر مادران ترشح می شود. تصمیم گیری درباره مصرف داروی فریک کربوکسی مالتوز در دوره بارداری بر عهده پزشک معالج است.
• کودکان و نوجوانان
  ایمنی و اثربخشی این دارو در کودکان و نوجوانان زیر 18 سال هنوز به اثبات نرسیده است.
• سالمندان

مطالعات انجام شده در افراد بالای 65 سال حاکی از آن است که ایمنی و اثربخشی فریک کربوکسی مالتوز در سالمندان تفاوتی با سایر افراد ندارد. اگرچه حساسیت بیشتر در این گروه سنی را باید در نظر گرفت.

10-مصرف بیش از حد دارو

– در صورت مصرف بیش از حدّ دارو به مراکز درمانی و یا مراکز کنترل مسمومیت مراجعه نمایید تا با توجه به علائم موجود، اقدامات درمانی لازم جهت بهبود علائم صورت پذیرد.
– مصرف بیش از حد فریک کربوکسی مالتوز ممکن است به تجمع آهن در بدن منجر شود. به دنبال قطع تزریق، علائم مسمومیت بهبود می یابند.

11-شرایط نگهداری

– دارو را در دمای کمتر از 30 درجه سانتی گراد و دور از نور نگهداری نمایید. از منجمد نمودن دارو خودداری نمایید.
– تا زمان مصرف، دارو را درون جعبه نگهداری نمایید.
– فروش بدون نسخه پزشک ممنوع است.
– دور از دید و دسترس کودکان نگهداری شود.